Soester moeder botst tegen muur bij Jeugdzorg

SOEST Autisme heeft een zware wissel getrokken op het gezin van Ingrid die in werkelijkheid anders heet. Haar echtgenoot en twee uit huis geplaatste kinderen hebben een vorm van ASS (autisme spectrum stoornis). Ingrid stuit al jaren op een muur van onbegrip binnen de Jeugdzorg. ,,Er wordt voorbijgegaan aan de hulpvraag.”

Deze pagina is veel te klein om het hele verhaal van ongeveer zeventien jaar samen te vatten. Daarvoor is er te veel gebeurd en te veel misgegaan. Ingrid wil vooral aan de kaak stellen dat de hulpverlening in haar ogen tekortschiet en Jeugdzorg de hulpvraag niet zelden verkeerd interpreteert. Ondanks of misschien wel juist doordat een stuk of tien instanties en tientallen hulpverleners zich met de situatie in haar gezin hebben beziggehouden, is er veel kapotgemaakt, concludeert ze. Ingrid is na zenuwslopende jaren zonder zicht op verbetering de wanhoop nabij. Ze is op zoek naar mensen die tegen dezelfde muur oplopen.

Autisme en ADHD kunnen een rijke voedingsbodem vormen voor conflicten. Die stapelden zich dan ook op in het gezin van Ingrid. Soms tot fysieke strijd aan toe. ,,Door de frustraties die ontstaan krijg je dat er wordt geduwd en getrokken en in de onmacht kan er dan wel eens een klap vallen. Ik vind dat niet altijd erg, als je daarna maar tot een oplossing kan komen.”

In de loop der jaren heeft zich huiselijk geweld afgespeeld binnen het gezin. De beleving van de mate waarin die plaatsvond, verschilt bij moeder, vader en kinderen. Ingrid: ,,Een van mijn zoons zegt dat ik hem vaak heb geslagen. Maar dat is niet zo. En ik heb zelf ook klappen gekregen, maar je gaat toch geen aangifte doen tegen je eigen kind?!”

ANTI-CLIMAX Hulp van buiten was nodig, maar die heeft niet geholpen, is de conclusie van Ingrid na ruim vijftien jaar waarbij de ene na de andere hulpverlener met de situatie werd geconfronteerd. De conflicten bereikten een anti-climax toen er politie voor de deur stond en de kinderen uit huis werden geplaatst.

Huiselijk geweld komt mede doordat hulpverlening niet voldoet aan de hulpvraag

,,Het huiselijk geweld komt mede doordat de hulpverlening niet voldoet aan de hulpvraag. Ga gezamenlijk kijken naar wat haalbaar is en niet alleen maar naar wat niet kan. Wat ik heb gemist zijn gesprekken met de ouders en de kinderen samen. Wat willen zij, wat denken zij, wat hebben zij nodig. In plaats daarvan is er altijd alleen maar overlegd op eilandjes, maar nooit met zijn allen. Toen de kinderen nog thuis woonden, werd er wel eens met elkaar gesproken. Maar nooit thuis, over de situatie thuis en wat de kinderen dachten. Toen een zoon weer thuis kwam wonen, is er niet gesproken over wat er zou moeten gaan gebeuren. Er werden geen doelen gesteld.”

Ingrid kreeg de laatste jaren vaak te horen dat het aan de kinderen is om aan te geven wat ze willen. Met hun autistische achtergrond is er van hun kant niet veel initiatief te verwachten, weet zij uit ervaring. Hetzelfde geldt voor haar man. ,,Die gaat echt niet vanuit zichzelf bellen, bij mijn jongste zoon net zo. Ze denken dat ze alles aankunnen, en leggen de schuld altijd bij een ander. Dat kan ik nog wel handelen, maar zijzelf niet.”

ACHTERDEUR Volgens Ingrid wordt er in de Jeugdzorg niet naar de oorzaken van de problemen gekeken, maar wordt er vooral gereageerd op conflicten en wordt er alleen vanuit negatieve situaties gehandeld. Ze heeft in al die jaren nooit ervaren dat er aan de voorkant naar een oplossing van conflictsituaties wordt gezocht, maar dat hulpverleners de situatie via de achterdeur naar buiten loodsten. Waarmee de kern van het probleem niet werd opgelost.

INDIVIDU ,,Als de hulpverlening niet lukte, werd er onderling weer overlegd, waarna ik weer niet op de hoogte werd gesteld van wat er was besproken. De hulpverlening misbruikt zijn macht en heeft meteen een oordeel klaar. Ieder individu is zijn eigen ik. Maar als je met elkaar woont, moet je rekening met elkaar houden. Dat is moeilijk met mensen met autisme. Ik denk dat je als hulpverlening daarin moet coördineren.”

DOSSIER Om de haverklap maakten Ingrid en haar gezin kennis met nieuwe hulpverleners die zich allemaal weer door het stevig ontwikkelde dossier moesten worstelen, omdat hun voorgangers een andere betrekking hadden aanvaard. Vaak moest ze wachten op reacties. De hulpverlening stelt zich volgens Ingrid verdekt op als dezelfde hulpverlening heeft gefaald. ,,Een gezinsvoogd heeft eens gezegd dat er fouten waren gemaakt, maar daar werd vervolgens niets mee gedaan, ook naar de kinderen toe niet. Er wordt niet teruggekeken, maar alleen maar naar voren. Je wordt gevormd door wat er is gebeurd en daarvan te leren. Dat doet Jeugdzorg niet.”

BUITENSPEL Ze voelt zich buitenspel gezet, is ten einde raad. Met haar jongste zoon heeft ze al een poos geen contact meer. Het ene kind wil nog wel contact met het andere, andersom staat de behoefte daaraan op een laag pitje. In plaats van thuis wonen de kinderen in dure opvangcentra, waar volgens Ingrid de communicatie tussen begeleiders vaak te wensen overlaat, wat de structuur voor haar kinderen niet ten goede komt.

AVERECHTS De hulpverlening werkt averechts en verhoogt de spanning, meent ze. Een goede vriend zei al eens: stop ermee, het is alleen maar pappen en nathouden. ,,Hulpverleners praten en praten, maar pakken niet door. Ik heb wel eens tegen een gezinsvoogd gezegd: kom gewoon thuis bij ons een spelletje meedoen, dan ervaar je hoe de situatie is, maar dat doen ze niet. Ik kan beter met mijn zoon zelf praten, dan komt het wel goed. Maar dat mag ik niet. De hulpverlening zegt: wacht maar tot je zoon het initiatief neemt. Dat doet iemand met autisme niet. Ik moet accepteren dat de hulpverlening niet werkt, maar dat is niet makkelijk. Ik word niet serieus genomen. Ik ga hier kapot aan. Met de kinderen gaat het niet goed. Als moeder moet ik maar wachten tot het fout gaat en ik er alleen voor sta. Ik denk dat ervaringsdeskundigen elkaar beter en intensiever kunnen helpen dan hulpverleners, bijvoorbeeld door eens in de twee, drie weken bij elkaar te komen.”

Door Johan van Beek

Reageren
Ingrid komt heel graag in contact met lotgenoten, mensen die hetzelfde (hebben) ervaren met de hulpverlening van Jeugdzorg. Ze wil die ervaringen uitwisselen. Reacties kunnen worden gestuurd naar: raikkonen@casema.nl