Jonge Soesters pompen vers bloed in gildekorps

SOEST In de aanloop naar de gildefeesten belicht de Soester Courant in een serie interviews diverse facetten van het grootste evenement van Soest. Via betrokkenen bieden we een blik achter de schermen. Deze week: Joop Kok en Hamar Muis, aanstaande gildebroeders.

Ton van Zoeren

Tijdens de teeravond van het Groot Gaesbeeker Gilde, op 22 augustus, worden Joop Kok en Hamar Muis geïnstalleerd als gildebroeder. De jongelingen, respectievelijk 21 en 22 jaar, kijken uit naar die ceremonie. Maar één ding weten ze zeker. ,,We gaan nog niet schieten, we moeten eerst maar eens groeien in het gildegebeuren om later misschien eens koning te worden.'' De twee vrienden kennen elkaar al vanaf de basisschool en van het voetballen bij VVZ'49. Hamar Muis heeft die club verruild voor SEC en speelt er in een vriendenteam. Samen met Joop Kok zorgt hij voor vers bloed bij het gilde, dat drie voorwaarden aan nieuwe leden stelt. ,,Je moet katholiek zijn en in Soest wonen. Bovendien moet je negentien jaar of ouder zijn'', aldus Hamar. Een bewijs van goed gedrag is volgens Joop niet nodig. ,,Als ik twee jaar gezeten had, dan wisten ze dat wel. Soest is een klein dorp.''

JONGE AANWAS Bij het gilde is jonge aanwas welkom, want amper tien procent van de leden is jonger dan dertig jaar. De toelating van nieuwe leden wordt in een besloten ledenvergadering beslist. Joop: ,,Wij krijgen dan per post bericht. Daar staan alle instructies in. Tijdens de teeravond wordt er een eeuwenoude eed afgelegd. We schuiven ook aan tafel om te eten met de gasten. Het zal vast lekker worden. Er komt niet zomaar wat op tafel, want Ik hoorde dat Eetvilla van den Brink en Eetcafe Centraal de catering doen.''

SCHIETEN Meedoen om op de vogel te gaan schieten zit er nog niet in. De eer om de jongste koning te worden is voor hun een utopie, want in 1983 haalde Ben ten Haaf op zijn twintigste het laatste stukje vogel naar beneden. Joop ziet het al gebeuren: ,,Stel dat ik raak schiet, dan zou ik een onbekende koning worden. Dan is het niet Joop de Koning, maar de zoon van Frank Kok.'' Toch is de schietsport niet vreemd voor Hamar, want tijdens een verblijf in Amerika was hij op de schietbaan te vinden. ,,Ik schrok me dood van de terugslag die een wapen geeft. Je ziet ze op de film altijd losjes schieten. Nou, dat is echt lariekoek.'' Terwijl hij over die sport praat, verschijnt er een glimlach. ,,Je weet het nooit. Als ik er zondags ben, ga ik misschien wel twijfelen en geef me dan toch op. Maar ik besef wel dat het veel verplichtingen gaat geven. En dat wordt moeilijk voor me, want ik ben 's avonds meestal naar school.''

Joop heeft voor toegepaste biologie gekozen, terwijl Hamar fiscale economie studeert. De gildefeesten zijn er met de paplepel ingegoten bij de studenten. ,,Vroeger ging ik in de kinderwagen mee naar het gilde. Ik kom mijn hele leven al op het gilde.''

HOOGTEPUNT Hamar: ,,Voor mij is het gildefeest het hoogtepunt van het jaar in Soest. Als ik naar mijn vrienden kijk, zie ik hoe iedereen er naar toe leeft. Je wilt er gewoon bij zijn. Het is gezellig druk en het leuke aan het gilde is dat je heel veel mensen in Soest kent. Maar heel veel mensen van vroeger spreek je een jaar niet, maar zodra je daar bent zie je ze weer, en dan weer een jaar niet. Het is een soort reünie.'' Voor Joop is het altijd even slikken als de gildefeesten weer voorbij zijn. ,,Dan moet ik even herstellen. Het is de afsluiting van de zomervakantie. Maar wel een heel mooie afsluiting."

Hamar is fervent Ajax aanhanger, Joop is nauw betrokken bij FC Utrecht. Toch is die keuze geen splijtzwam voor hun vriendschap. Vissen is de grootste passie voor de fan van 030. ,,Die hobby heb ik deels gekozen door mijn interesse in biologie. Het is heerlijk om buiten te zijn, en te genieten van de natuur met helemaal niemand om je heen. Dat is toch wel het tegenovergestelde van de gildefeesten. Ik ga vaak naar het buitenland om te vissen, maar ook gewoon in de Eem.''

VRAAGTEKENS De aanstaande gildebroeders hebben wel de intentie om wat meer te gaan doen als medewerker van het gilde. Maar iets beloven kunnen ze niet. ,,We studeren en weten niet wat voor baan we krijgen. Misschien moeten we voor dat werk Soest wel verlaten. Dus dat zorgt nog voor veel vraagtekens. Feit is wel dat we het graag zouden doen'', zegt Hamar. Als klein kind was Joop al onder de indruk van het gildekorps. ,,Als ik ging kijken dan hoorde je ze van verre al aankomen. Tijdens een Landjuweel ben ik in Brabant geweest, en heb alle gildes gezien. Sommige hadden maar twintig leden. Ze vinden daar wat wij hebben uniek. En daarom wordt je ook lid, omdat je daar trots op bent. Ons korps is indrukwekkend.''

KONINGSSCHIETEN Dit jaar vindt het koningsschieten bij het Groot Gaesbeeker Gilde voor de zestigste keer plaats. Althans in het 'moderne' tijdperk dat voor het korps in 1960 begon. Helmus Kok loste toen het beslissende schot, een (houten) staaltje dat hij herhaalde in 1968. Na hem slaagden nog eens zes gildebroeders erin om tweemaal gildekoning te worden. Dat zijn Henk van Doorn (1964 en 1969), Jan Smeeing (1986 en 2004), Nol Hagen (1987 en 1991), Jan van Steen (1989 en 1994), Ben van Schalkwijk (1992-2000) en Theo Vlug (1996-2005). Maar één gildebroeder is al 34 jaar uniek als het gaat om het jaarlijkse koningsschieten. Harry van der Zouwen schoot in 1974 het laatste stukje van de vogel naar beneden. Dat lukte hem zes jaar later nog eens en in 1985 werd hij voor de derde keer in zijn gildeleven op de schouders gehesen.

Sinds 1960 zijn er vijftig koningen geweest, van wie er inmiddels negentien zijn overleden. Toon van Doorn is de huidige koning, in elk geval nog 24 dagen. Het is nooit voorgekomen dat iemand twee keer achter elkaar de vogel neerhaalde. Het koningsschieten is voorbehouden aan gildebroeders. De meeste jongere onder hen doen niet mee. Hun kans komt nog wel. Bij de oudere zijn er veel die maar wat graag koning zouden willen zijn. De spanning loopt op.