Geen windmolens in polder

SOEST Soest neemt afstand van 'de stip op de horizon' om in 2030 CO2-neutraal te zijn. Die termijn wordt verlengd naar 2050, in lijn met de landelijke ambities. Ook wil de gemeente meer energie op eigen grondgebied gaan opwekken, door innovatieve technieken zoals ultradiepe aardwarmte.

Hans Veltmeijer

Warmtenetten in aardgasvrije woonwijken, honderd openbare elektrische oplaadpunten en zonnepanelen op alle bedrijfsdaken. Het zijn slechts enkele voorbeelden van hoe Soest er volgens de energietransitie in 2050 uit moet zien. Maar dat het de afgelopen jaren nog niet zo'n vaart loopt met de verduurzaming blijkt uit cijfers in de nieuwe 'startnotitie' van duurzaamheidswethouder Nermina Kundic. In 2014 werd 3,5 procent van de energie in Soest duurzaam opgewekt, twee jaar later was dat percentage 3,4 procent.

Dat moet dus allemaal fors anders de komende jaren als het aan dit groene college ligt. Een ingehuurd bureau concludeerde dat er een versnelling nodig is in de energietransitie (van fossiele naar duurzame energiebronnen) en dat de doelstelling om in 2030 al CO2-neutraal te zijn een kansloze missie is. Aansluiten bij de landelijke ambitie om dat doel in 2050 te verwezenlijken, noemt Kundic daarom een 'realistisch tijdpad'.

,,We willen inwoners en bedrijven de tijd geven om zich voor te bereiden op een andere toekomst. De samenleving doet nu al flink mee. Maar met dit tempo halen we ook 2050 niet." Daarom gaat tegelijkertijd met de verruiming van de tijdspanne de lokale ambitie omhoog: niet 20 maar 50 procent van de energiebehoefte moet al in 2030 op Soester grondgebied worden opgewekt.

PANELEN De energie komt volgens de prognoses in 2050 voor meer dan de helft van grote windturbines en weides met zonnepanelen. Maar niet in Soest, als het aan het college ligt. Door de doelstellingen te verleggen wil Soest tijd winnen om te zien hoe nieuwe technieken zich ontwikkelen. Zoals aardwarmte (of geothermie) en warmte uit asfalt (solar runway). En als er dan toch windmolens en velden met zonnepanelen moeten komen, dan in ieder geval niet in de polder.

SAMENWERKING Het college ziet mogelijkheden om warmte te winnen, diep (6 kilometer) onder de grond. Nader onderzoek daarnaar wil Soest samen met de andere Eemlandse gemeenten doen. Die regionale samenwerking is cruciaal, zegt wethouder Kundic. ,,Het kabinet heeft bijvoorbeeld al aangegeven dat de windmolenparken op zee alleen voor de grote industrie dienen. Wij zullen in de regio onze eigen broek moeten ophouden."

PROEF Zo kijkt Soest met grote belangstelling naar een proef in Eemnes met nul op de meter bij bestaande woningen. Vanaf 2025 staat de gefaseerde ontkoppeling van de gasinfrastructuur op het programma. De gemeente wil inwoners verleiden om nu al gasloos te wonen. Bijvoorbeeld met leningen die aan de woning zijn gekoppeld en niet aan de eigenaar.

AANVRAGEN Een van die gemeentelijke prikkels blijkt het goed te doen. Van de 500.000 euro die in 2015 door de raad beschikbaar is gesteld voor leningen ten behoeve van duurzaamheid, is nog 90.000 euro over. Er zijn 31 leningen verstrekt en nog circa 50 aanvragen in behandeling. De raad moet de bijgestelde koers van het college nog wel goedkeuren.