Hulp voor de visueel beperkte treinreiziger

SOEST De Oogvereniging werkt samen met ProRail aan een eenduidig, gesloten en veilig systeem op alle Nederlandse treinstations. Ze zijn heel ver door middel van voelbare geleidelijnen. Er ontbreekt echter een schakel. Het lijkt erop dat een oplossing is gevonden. 

Door Martin Huizenga

Woensdagmiddag 31 augustus 15:01 uur komt de trein aan op station Soest. Het station in Nederland met de minst aantal in- en uitstappers. Daarin een groep visueel beperkte reizigers en ook niet-beperkte met een verduisterende bril op, die als eerste de nieuwe geleidelijn gaat uittesten. Vincent Bijlo, cabaretier met beperkt zicht en Tjebbe Ruskamp (ProRail) beantwoorden vragen in een duo-presentatie. Over het algemeen blijkt dat mensen met een handicap heel luchtig met hun gebrek kunnen omgaan, doorspekt met de nodige humor. 

TEGELS VOELEN De moderne geleide stok is de grote hulp om de voelbare bewegwijzering te volgen. Een wit met rode banden dunne spriet met aan het einde een bewegelijk balletje. Zo kan je in de stations op de tegelvloeren de betekenis van de markering met verschillende oneffenheden op de witte tegels aanvoelen. 

Als je met de trein reist dan vallen deze tegelbanen je op. Witte tegels met verschillende voelbaar patronen met ieder een andere betekenis. Zo zijn er lange stroken op enige afstand parallel aan de perronrand en daarop gegolfde lange lijnen. De voelbare betekenis is dat je met de stok weet waar de grens van het perron is en als je de lijn volgt dat je bij een in- of uitgang komt. Op de perrons heeft ProRail obstakels weggehaald, voelbare bordjes met duiding van trappen, lift… maar vooral alle stations op dezelfde manier ingericht. 

OVERSTEKEN Op het einde van een baan ligt een combinatie van tegels met bolletjes en de betekenis: er komt een verandering. Dat is bijvoorbeeld het begin of einde van een overpad. Dat is een overgang op gelijk niveau waar de trein rijdt. Als de trein eraan komt, heb je beperkt belgeluid om je uit de voeten te maken om niet opgesloten te raken tussen twee spoorbomen. Dat is lastig handelen voor de doelgroep zonder enige vorm van houvast. Om over te steken moeten ze recht doorlopen. En de slechtziende weet dat zonder geleiding recht lopen moeilijk is. Dus daar moet het nieuwe systeem minstens aan voldoen. 

Die oplossing is de ontbrekende schakel. Op het overpad is een witte rechte lijn vastgeschroefd met kleine bolletjes erop. Op de foto is dat de rechte witte lijn tussen het witte kruis. ProRail heeft met de Oogvereniging deze geleidelijn voor een overpad ontwikkeld. ‘De eerste ter wereld.’ Het wordt mij verteld door de monteur die met zijn collega dit allemaal aan moet gaan leggen door heel Nederland. In het vragenkwartietje blijkt dat het vertrouwen voor dit gesloten systeem groot is. De doelgroep met geleidehonden heeft het makkelijker. De hond leidt kaarsrecht en is getraind om het vrije pad te zoeken met al zijn zintuigen. 

NIEUWSBRIEF  Het volgende project van de Oogvereniging, met veel landelijke afdelingen, heeft te maken met gelijdelijnen waar trams, metro en lightrail liggen. Een bezoek aan de website van de Oogvereniging laat zien dat zij groot zijn en in hun belangenbehartiging en invloed ver gaan. Succesvol met veel faciliteiten voor de visueel beperkte mens, zoals 5000 routebeschrijvingen van stations en voelbare stations-plattegronden van de grotere steden en bijvoorbeeld praktische hulp of afstand bij de kaartautomaat. Een periodieke nieuwsbrief met als hoofdthema ‘Leven met een oogaandoening’