Nostalgisch gevoel in potterie

SOESTERBERG Toen zijn vader in 1960 op 52-jarige leeftijd overleed, zette Ab van Werkhooven, toen 20 jaar, de pottenbakkerij aan de Koppenlaan voort. Dat heeft hij bijna vijf jaar volgehouden, daarna had hij er genoeg van.

Jan van Steendelaar

Toen hij in 1965 trouwde, was dat het begin van een nieuw leven, waarin hij totaal afstand had genomen van de pottenbakkerij. Nu begint het in zoverre weer te kriebelen, dat hij het aardewerk is gaan verzamelen dat het bedrijf maakte.

DECORATIES Dat is geen eenvoudige klus, want Potterie Van Werkhooven, in 1948 begonnen aan de Postweg, produceerde in opdracht van grossiers en mocht geen eigen kenmerk aanbrengen op de producten. Dat deden de grossiers wel, alsof zij die zelf hadden gemaakt. Daarom is het moeilijk zoeken in kringloopwinkels en op rommelmarkten. Hij kan enkel afgaan op de decoraties van de theeserviezen, de theelichten, de kop en schotels, de pindastellen (een grote bak met zes kleine bakjes en een lepel erbij), melkstellen met zes bekers, gebakstellen, bloempotten van klein tot groot, unieke sierbordjes, van alles eigenlijk.

PIET MAJOOR Toen de Van Werkhoovens vanuit Gouda naar Soesterberg kwamen, waar senior in loondienst als handdraaier in een pottenbakkerij werkte, kwam toevallig de pottenbakkerij aan de Postweg vrij, voorheen de bakkerij van Piet Majoor. Van Werkhooven nam de zaak over en begon als zelfstandig ondernemer. Het personeel bleef, twee draaiers, twee decorateurs en de stoker die verantwoordelijk was voor de temperatuur in de turfgestookte oven.

MANUSJE VAN ALLES Potterie Van Werkhooven had direct werk genoeg. ,,Vader was ingevoerd in het wereldje en kende heel veel mensen die producten van hem afnamen." Zoon Ab kwam in de pottenbakkerij toen hij veertien jaar was. Als manusje van alles kwam hij met alle aspecten van het pottenbakkersvak in aanraking. Behalve de decoraties (,,deze zie je niet meer") veranderde het vak nauwelijks, al werden in de loop der jaren de turfovens vervangen door elektrische ovens.

BROODMAGER In 1956 verhuisde het bedrijf naar de Koppenlaan, waar een timmermanswerkplaats vrijkwam. Van Werkhooven sr. heeft daar nog vier jaar gewerkt voordat hij in 1960 op 52-jarige leeftijd overleed. Zoon Ab zette het bedrijf voort, waarvoor hij vrijstelling kreeg van militaire dienst. Eind 1964 stopte hij. ,,Ik kon het niet meer bolwerken. We waren na het overlijden van vader nog met zeven thuis, ik had een man of vijf in dienst, dus er moest behoorlijk geproduceerd worden. Ik werkte van zes uur 's morgens tot negen uur 's avonds en was broodmager."

GESCHARRELD Nadat het bedrijf was opgeheven, kreeg hij een baan bij de posterijen. Hij had afstand genomen van zijn vorige werk, maar de laatste tijd krijgt hij nostalgische gevoelens en is hij zoveel mogelijk spullen gaan verzamelen die in het bedrijf zijn gemaakt. ,,Ik heb al aardig wat bij elkaar gescharreld." Toch ontbreekt er nog wel wat aan de collectie en daarom blijft hij zoeken, ook omdat zijn kinderen steeds meer interesse krijgen in het werk van de potterie.