Boek over De Lichtenberg: ‘Ziekenhuis met oog voor ambities’

AMERSFOORT/SOEST Ze spreken liefkozend van de goede oude Lichtenberg. Oud-specialisten Aat van Rhijn (79) en Albert van de Wiel (69) denken met genegenheid terug op hun werkzame periode in het ziekenhuis dat twee jaar terug werd gesloopt.

Bij de opening in 1957 werd De Lichtenberg beschouwd als het eerste moderne naoorlogse ziekenhuis. Maar gek genoeg ontbrak een polikliniek. Deze kwam er in 1966 alsnog. Niet intern, maar op enige afstand gevestigd aan de Hellestraat. ,,Geregeld pendelde ik op de fiets tussen beide locaties, met de patiëntendossiers in de tas onder de snelbinders’’, aldus Van Rhijn. Van de Wiel omschrijft de situatie van toen als onhandig. ,,Maar het was een bewuste keuze vanwege het busstation voor de deur. Voor mensen buiten de stad was het een makkelijk te bereiken locatie.’’

HOMMAGE Over de geschiedenis van het regionaal protestants-christelijke ziekenhuis De Lichtenberg verscheen eind vorig jaar een boek, samengesteld door oud-specialisten en verpleegkundigen die aan het hospitaal verbonden waren. ,,Het boek is een hommage aan iedereen die in De Lichtenberg heeft gewerkt’’, definieert Van de Wiel die er als internist werkzaam was. Van Rhijn, voormalig kinderarts, brengt in dat veel Amersfoorters en mensen uit de regio ongetwijfeld bepaalde herinneringen aan het ziekenhuis hebben. Hij doelt onder meer op: vrouwen die er zijn bevallen of zij die herhaaldelijk voor behandeling naar het dialysecentrum moesten komen. ,,Ook voor hen is het boek interessant’’, onderstreept Van Rhijn, de geestelijke vader van de rijk geïllustreerde uitgave. ,,De lezer krijgt een gedegen inkijkje hoe afdelingen door de jaren heen werden vormgegeven en welke belangwekkende ontwikkelingen er hebben plaatsgevonden. De Lichtenberg was in velerlei opzichten vooruitstrevend. Met nucleaire geneeskunde stonden we op de kaart. En ook met ons uitmuntende laboratorium.’’

Het ziekenhuis durfde zijn nek uit te steken. Onderlinge rivaliteit? Oh nee, zeker niet

TIENERAFDELING En wat zijn eigen vakgebied betreft: ,,In de jaren 80 hadden wede primeur met een tienerafdeling’’. Van de Wiel vult aan dat de MRI-scan rap geïntroduceerd werd. Hij schetst een beeld van een ziekenhuis waar persoonlijke ambities werden gehoord. ,,Het ziekenhuis durfde zijn nek uit te steken. Vond ik echt kenmerkend. Specialisten kregen bij een goed doordacht plan de vrije hand om wetenschappelijk onderzoek te doen. Zo heb ik zelf eens onderzoek gedaan naar de effecten van wijn op de bloedstolling.’’ Het onderzoek baarde zowel in de medische wereld als media opzien. Goed voor de cv van Van de Wiel, goed voor de reputatie van het ziekenhuis. ,,Niet zelden spoorde de afdeling Interne geneeskunde arts-assistenten aan om onderzoek te doen. We wilden mee in de vaart der volkeren.’’ Van Rhijn herinnert: ,,Afdelingen prikkelden elkaar wat de kwaliteit van de algehele zorg ten goede kwam. Onderlinge rivaliteit? Oh nee, zeker niet.”

WITTE JAS Beide hebben een lange historie bij De Lichtenberg en droegen de witte jas fier in het imposante gebouw op de Amersfoortse berg. Van Rhijn vanaf 1978, Van de Wiel vanaf 1984. Vijf jaar eerder was laatstgenoemde als jonge arts-assistent gestart. In 2016 ging de internist - inmiddels ook hoogleraar aan de TU Delft - met pensioen. Collega Van Rhijn zwaaide in 2004 af na 26 dienstjaren. Op de vijfde etage waar de kinderafdeling was gevestigd, voelde hij zich als een vis in het water. ,,Ik heb in een aantal ziekenhuizen gewerkt, maar De Lichtenberg was de beste werkplek die ik mij kon wensen. Ik heb zeker een traan gelaten toen het gebouw tegen de vlakte ging. Het was iconisch.’’ Van de Wiel: ,,Het was ons tweede huis.’’

BESTELLEN Het boek kan worden besteld via www.lichtenbergziekenhuis.nl.

Door Marcel Koch