Verliest de Soester samenleving haar recht op een raadgevend correctief referendum?

B&W stellen een nieuw soort referendum voor waarover de Raad op korte termijn een besluit moet nemen.

Alleen nog voordat de Raad haar besluit neemt kan dan door de samenleving een verzoek tot een referendum worden ingediend. Praktisch betekent dit dat er in de samenleving nauwelijks weet is van de ontwerpbesluiten die de Raad gaat nemen. Pas als het besluit genomen is zal de samenleving door o.a. persberichten op de hoogte gesteld worden van de consequenties van het besluit. Tot nu toe bestaat de mogelijkheid om een raadgevend correctief referendum te verzoeken maar onder de nieuwe verordening wordt dit uitgesloten. Er zijn inmiddels besluiten genomen die nog verder uitgewerkt moeten worden en waarvan de effecten nog onbekend zijn.

Als voorbeeld neem ik het besluit om de CO2 uitstoot tot de helft terug te dringen in 2030 en zelfs nog meer in 2050 (mogelijk tot 100%).

Inmiddels lijkt duidelijk te worden dat, ondanks dat de Raad toen zonneweiden in de polder en super windturbines niet voor ogen had, er ca. 33 ha zonneweiden in de polder zijn voorzien en er tevens een aantal windturbines van 250 m hoogte op Soester grondgebied worden geplaatst.

Onder de nieuwe verordening lijkt het echter uitgesloten om daar nog een referendum over te houden.  De samenleving wordt hierdoor een principieel recht ontnomen. Dat B&W vinden dat in de participatierondes de samenleving al aan zet is geweest is een drogreden. Het college gaat geheel voorbij aan het feit dat bij deze vorm van participatie slechts marginaal participatie plaatsvindt door de samenleving maar de participatie daarentegen vaak wordt gedomineerd door de inbreng van stakeholders. Een ander argument dat B&W aanvoert om de mogelijkheid waarover een referendum gehouden kan worden beperkt zijn de enorme kosten van een referendum (geschat op € 120.000,-) Ook dit is volgens mij een gezocht argument omdat er in Soest slechts éénmaal een referendum is gehouden (het Boele Staal ecoduct). Terwijl er kostbare onderzoeken gehouden worden omdat het besluit zo lang op zich heeft laten wachten dat er zich een nieuwe (politieke) situatie voordoet, of dat er politiek gewin te behalen is om door onderzoeken het besluit te vertragen. B&W wijkt met haar voorstel bovendien ook nog eens af van de model verordening van de VNG door het aantal mogelijkheden voor een referendum te verlagen. Beter zou zijn om zowel vooraf als achteraf op besluiten referenda mogelijk te maken.

Jan Vrakking