Jannelies van Berkel stopt na 'boeiend proces'

SOEST Geboren in Delft, opgegroeid in een 'degelijk, christelijk gezin' in de Alblasserwaard, samen met drie zussen. ,,Mijn vader werkte, mijn moeder was thuis voor ons. Inderdaad, 's middags thee met een koekje."

Johan van Beek

Kinderrechter. Dat was de roeping van Jannelies van Berkel. Ze stippelde met volle overtuiging haar pad uit: mavo, havo, atheneum, studie rechten. En toen stond ze voor de 'ballotagecommissie' van de opleiding tot rechter. ,,Ze zeiden: je bent te veel een wereldverbeteraar en daarom niet geschikt voor het ambt van rechter. Dat was een klap in mijn gezicht, ik had alles er op afgestemd. Ik dacht: dan doe ik het via een omweg en toen kwam ik bij de overheid terecht. Dat vond ik leuk, nog steeds. Als kinderrechter moet je oordelen aan de hand van wat anderen hebben voorbereid. Bij de overheid kun je daadwerkelijk iets bereiken."

OVERLEVEN Ze was onder anderen griffier in De Bilt, voordat ze in 2010 door de plaatselijke CDA in Soest werd binnen geloodst als wethouder. Na een periode die in politieke zin te verdelen is in een turbulente en in een tamelijk slaapverwekkende helft zwaait ze over anderhalve maand af. ,,De eerste vier jaar was overleven vanwege het vervelende politieke klimaat, de afgelopen vier jaar kabbelde het allemaal voort, dat ik wel eens dacht: het mag wel wat minder saai."

DOSSIERS Een pretpakket had Jannelies van Berkel niet. Met onder andere sport, verkeer en het volop in ontwikkeling zijnde Soesterberg had de wethouder dossiers waarvoor burgers van de bank komen. Met haar zware portefeuille ving ze veel wind en die kwam niet zelden van voren. Het waren niet de minste dossiers: een forse bezuiniging voor de sport, een omstreden Verkeersplan waarbij het soms alle richtingen op ging en Soesterberg dat jarenlang riep om injecties, maar op de achterste benen ging staan toen er plannen werden gemaakt om miljoenen in de dorpskern te gaan investeren.

SPORT Het ging er volgens Jannelies van Berkel vaak heftig aan toe ,,Neem de sport. Die betaalde bijna niets terwijl de sportaccommodaties er niet bepaald florissant bijstonden. Je komt fris binnen, kijkt op een bepaalde manier tegen dingen aan en denkt: dat ga ik eens veranderen, ik wilde de sport reorganiseren, maar het is een kwestie van een lange adem gebleken." Dat laatste is wellicht een understatement. De sportclubs verenigden zich en formeerden een team van deskundige mensen die zich ontpopten tot beleidsadviseurs voor de gemeente. Het proces is nog niet afgerond, over een lange adem gesproken.

VERKEER Met het Verkeersplan Soest-Zuid liep wethouder Van Berkel bij herhaling tegen een storm van protesten aan, zowel uit de samenleving als in politieke kringen. ,,Het is typisch voor Soest. Men laat zich niet zomaar iets opdringen. Mensen laten zich horen. Het is goed dat mensen zich roeren. Maar het is allesbehalve leuk als je in een zaaltje staat en je wordt afgeslacht. Dat is niet grappig. Sommige avonden over het verkeer hebben me lang dwarsgezeten. Ik zou het bijna onbeschoft noemen hoe sommige mensen met ambtenaren omgingen. Je kunt een plan niet goed vinden, maar de manier waarop dat soms werd geuit ging wat mij betreft wel eens te ver."

STER VAN DE AVOND In de politieke hoek was het ook niet altijd even gezellig, zeker niet in de periode 2010-'14 toen de sfeer in de gemeenteraad behoorlijk verziekt was. Hoewel ze de indruk wekt dat ze haar mannetje staat, zegt 'flapuit' Jannelies van Berkel dat ze meer dan eens 'doodsbang' naar de vergaderingen ging. ,,Je wist nooit het hoe het zou aflopen, ook niet in de coalitie. Ik had ook wel eens het idee dat we allemaal - ik ook - tijdens schorsingen als een kip zonder kop naar elkaar toeliepen om te overleggen. Na thuiskomst kon ik soms moeilijk de slaap vatten. Dan draaide ik de avond nog eens af en wist ik ineens precies wat ik had moeten zeggen. Dan liep ik alsnog te shinen en was ik de ster van de avond."

OPENBARE RUIMTE Achteraf concludeert ze dat het een boeiend proces is geweest, zowel met de raadsleden als met de mondige samenleving, en heeft ze eigenlijk alleen spijt dat ze niet relaxter naar bepaalde raadsvergaderingen is gegaan. ,,Ik ben trots op wat ik heb bereikt voor de openbare ruimte. Daar heb ik als een tijger voor gevochten. Voor het onderhoud van het groen en vooral ook de wegen. Het leuke van dit werk is om bij de politiek geld los te peuteren en in de samenleving de handen op elkaar te krijgen. Maar dat was nooit gelukt zonder de ambtenaren. Als wethouder kun je niet overal verstand van hebben. De ambtenaren hier zijn loyaal en hebben de expertise in huis. Die zal ik nog het meeste gaan missen. Af en toe stoort het mij mateloos hoe er tegen die mensen wordt aangekeken, ook door de raad. De raadsleden? De meeste raadsleden zijn oprecht bevlogen, maar er zitten er ook een paar enorme ego's tussen."

SMITSVEEN ,,Waar ik erg trots op ben is het plan voor Smitsveen. Er werd vooral repressief opgetreden. Ik dacht: er moet meer aan de hand zijn in die wijk en heb in het college gevraagd of ik daar mocht induiken. Die vrijheid kreeg ik. Ik ben trots dat daar nu veel aandacht en geld voor is. Er gebeurt nu al heel veel, al zie je dat misschien nog niet van buitenaf. Er ontstaan veel initiatieven, mensen uit de wijk staan op om te helpen en iets bij te dragen. We zijn er nog lang niet, maar er is iets in beweging gezet."

TOEKOMST Kort samengevat is ze toe aan een nieuwe uitdaging. ,,Vier jaar is te kort, na acht jaar moet je stoppen aIs wethouder, vind ik. Ik heb in veel gemeenten gewoond. Soest is de eerste gemeente waar ik wel zou willen blijven wonen. Over vier jaar? Misschien doe ik dan ergens vrijwilligerswerk, maar ik hoop weer bij de lokale overheid te werken. Waarschijnlijk als koffiejuffrouw, want bij het solliciteren heb ik inmiddels gemerkt dat het niet helpt dat er op mijn cv staat dat ik wethouder ben geweest. Kun je dan nog wel gewoon doen, vroeg laatst iemand me. Ik hoop op een leuke functie in het openbaar bestuur, dat is het leukste. Ik zou best ergens als wethouder willen werken, ook al ben je dan veel van huis, terwijl mijn kinderen het ook wel leuk vinden als ik thuis ben. Volgens mijn kinderen ben ik een ontzettend druk mens. Laatst zei ik dat ik thuis wel rustig ben. Toen moesten ze keihard lachen. Zelf zou ik mezelf omschrijven als ambitieus en over het algemeen aardig. Als je onrechtvaardig, oneerlijk of arrogant ben, dan kan ik daar slecht tegen. Verder heb ik wel een gezond gevoel voor humor. Ik kan smakelijk om mijzelf lachen als ik in de fout ben gegaan en dat gebeurt nog wel eens."