Bijenoorlog lang vóór oprichten imkersvereniging

SOEST Ter gelegenheid van het honderd jarig bestaan van de bijenhoudersvereniging Eemkwartier is een boek samengesteld met als titel ‘Honderd Jaar Imkeren in Eemland’. Het rijk geïllustreerde boek telt 130 pagina’s vol met verhalen over de historie van Eemkwartier en haar imkers.

Het is een boek over drie generaties imkers, over de vele veranderingen die zich in de imkerij voltrokken zoals de nieuwe motieven om bijen te gaan houden. Naast het wel en wee van de bijenhoudersvereniging, is het vooral een boek met verhalen van en over oude en jonge imkers.

ACHTTIEN STUIVERS Wie het boek doorbladert, kan zich haast niet voorstellen dat er in 1721 nog een heuse ‘bijenoorlog’ woedde tussen Amersfoort en Soest. Uiteraard waren het niet de bijen die elkaar naar het leven stonden. Voor hen is er in onze omgeving genoeg te halen, en toen zeker. Het waren de penningmeesters van de respectievelijke gilden die beiden recht meenden te hebben op achttien stuivers van een imker uit De Bilt.

De betrokken imkers en notabelen hadden zich toen waarschijnlijk niet kunnen voorstellen dat de bijenhoudersverenigingen, waar hun gilden de voorlopers van waren, uiteindelijk in 1971 samen in één vereniging verder zouden gaan.

WERELDOORLOG Interessant is te lezen welke invloed de bezetting gedurende de Tweede Wereldoorlog op het imkeren had. Aan de vooravond van de oorlog zegt de voorzitter in zijn jaarrede: ,, De oorlogsdreiging aan onze grenzen werpt zijn schaduw over het maatschappelijk leven in Nederland en daarmee ook over het verenigingsleven. De aanvoer van suiker uit (Nederlands) Indië stagneert en er wordt overgegaan tot distributie van suiker.” Spoedig zouden deze bijeenkomsten en vergaderingen door de bezetter verboden worden.

RAMP De omgeving waar de imkers van Eemland hun hobby uitoefenen is belangrijk veranderd. De grote heidevelden veranderden in bos en door de stikstof deposities vergrasde de heide. Heide is daardoor niet langer de hoofddracht. Het gebruik van pesticide in combinatie met de afname van de biodiversiteit, werd een ramp voor de insecten. Zonder de zorg van de ca. tienduizend hobby imkers in Nederland, van wie ruim 100 in Eemland, zou het aantal honingbijen net zo zijn afgenomen als de populaties van andere insecten.

ONTROERENDE VERHALEN Interviews met imkers of met hun kinderen leverden boeiende en soms ontroerende verhalen op. Een bijzondere ervaring volgens de samenstellers van het jubileumboek waren de gesprekken over imkers voor wie de imkerij meer was dan een hobby. Voor Marten Henssen en voor Chris Uiterwijk was het bijen houden niet alleen een hobby en een bijverdienste. Het was een activiteit die hen weer een positie in de maatschappij gaf, nadat ze door gezondheidsperikelen het gevoel hadden aan de zijlijn te staan omdat ze hun beroep niet meer konden uitoefenen.

MYSTIEKE BETEKENIS In een interview met de vroegere bijenteelt-leraar Kees de Schipper komt een bijzonder gepassioneerde imker naar voren voor wie bijen houden een haast mystieke betekenis heeft.

GEZONDHEID Een aantal Soester imkers vervulde in Nederland een voortrekkersrol bij het verbeteren van de bijengezondheid. Eén van de huidige leden, de internist Van der Zwan van het ziekenhuis Lichtenberg, deed onderzoek naar allergie t.g.v. wespen- en bijensteken. Wetenschappelijke publicaties laten zien dat hij op dit gebied een vooraanstaand onderzoeker is.

In de maand oktober is het nog mogelijk voor het boek in te schrijven tegen een gereduceerde prijs via de website 100jaarimkeren.nl.