Monument Amerikanen op losse schroeven

SOESTERBERG Het leek een mooi idee, een kunstwerk in Soesterberg dat herinnert aan de veertigjarige aanwezigheid van op de vliegbasis Soesterberg gestationeerde Amerikaanse militairen en in het dorp. Nu, ruim drie jaar na het eerste initiatief, is er van het enthousiasme voor de missie van de Stichting SAM (Soesterberg Airforce Memorial) weinig meer te merken. Sterker nog, de zes comitéleden hebben volgens voorzitter Carle Bense besloten niet langer voor het oorspronkelijke ontwerp te gaan als niet voor het eind van het jaar vaststaat dat er voldoende geld binnen is om het monument ook inderdaad te realiseren op de overkluizing van de N237, de Amersfoortsestraat.

Jan van Steendelaar

Het betekent dus niet dat er geen monument komt, zegt comitévoorzitter Carel Bense, ,,Het is niet zo dat we stoppen als SAM, maar dan gaan we iets kleiners neerzetten voor het bedrag dat we dan in kas hebben. De mensen hebben gedoneerd, wij zijn integer, het geld wordt besteed, maar dan aan een kleiner monument.” Er is in een uiterste poging nog een aantal fondsen benaderd met verzoek om een bijdrage, maar de respons is tot nu toe niet erg hoopgevend.

De Stichting SAM is al sinds 2017 bezig met pogingen om de bevolking enthousiast te maken voor een monument ter herinnering aan het verblijf van de Amerikanen in de periode van de Koude Oorlog (1954-1999) op de basis en in het dorp. Het monument, een ontwerp van de Soester kunstenaar Chris Rodenburg, zou blijvend herinneren aan de periode dat de Amerikanen vanuit Soesterberg niet alleen onderdeel waren van de verdediging van de vrijheid van Nederland, maar van heel West-Europa. 

PLAATSING Het steekt Bense, en hij is er verontwaardigd over, dat het monument er allang had kunnen staan als de gemeente niet een spaak in het wiel had gestoken door op de door SAM beoogde plek een helikopter, een Alouette III A 407, op zuil te plaatsen. ,,Die helikopter hebben wij via onze contacten geregeld bij Defensie die hem om niet ter beschikking heeft gesteld. De gemeente heeft vervolgens enkele tienduizenden euro’s uitgegeven om hem op de plek te plaatsen waar wij ons monument wilden hebben. Dat hele bedrag is zonder blikken of blozen, zonder dat het zelfs in de gemeenteraad is geweest, in de begroting van het park weggezet 

Wat mij persoonlijk steekt is dat een initiatief van uitsluitend burgers uit Soesterberg wordt afgewimpeld met 5.000 euro. Het bedrag voor de plaatsing van de helikopter is fors hoger dan voor wat wij willen. De helft van dat bedrag hadden ze ook aan ons monument kunnen besteden. Ik vind dat wij in de kou zijn gezet. Zo ga je niet met je burgers om.” Bense stelt vast dat de stichting SAM lange adem heeft getoond, maar nu een laatste poging heeft gedaan door twaalf fondsen aan te schrijven met verzoek om een bijdrage. ,,Als daar niet voldoende uitkomt, dan gaan we iets realiseren wat kleiner is.” 

Het zou geweldig geweest zijn als het monument dit jaar tot stand was gekomen, het jaar waarin Nederland herdenkt dat het 75 jaar geleden werd bevrijd. ,,Maar het coronavirus heeft ook ons behoorlijk van slag gebracht, “ zegt Bense. Hoe dan ook, een monument komt er. ,,Ook om ons te verantwoorden naar de mensen die ons gesteund hebben. Wij willen niet de indruk wekken dat we er met het geld vandoor zijn, zoals een andere stichting uit het dorp…”