Geloven in coronatijd: God's digitale wegen

SOEST De coronacrisis dwingt geloofsgemeenschappen te zoeken naar nieuwe manieren van verbinding. Want voor bijna alle ontmoetingen geldt dat deze niet meer fysiek, maar digitaal moeten plaatsvinden. Een nieuwe situatie, die een beroep doet op de creativiteit van de kerkgemeenten.

Mirjam Liefbroer

Hoe kun je mensen met elkaar verbinden, ondanks de fysieke afstand? De Martha- en Mariaparochie, de Protestante Gemeente Soest (PGS) en de Jehovah’s Getuigen lijken daar een weg in te hebben gevonden. Sinds de uitbraak van het coronavirus houden kerken de deuren voor samenkomsten gesloten. Met velen in één zaal, dat zit er momenteel niet in. Waar het in de eerste weken na de uitbraak van het coronavirus nog wat zoeken was, lijkt de draai nu te zijn gevonden.

,,Dat was wel echt een uitdaging voor ons", vertelt pastor Mauricio Meneses vanachter zijn laptop. ,,Een nieuwe manier zoeken van kerk zijn. We willen immers dicht bij de mensen komen. Gelukkig hebben we inmiddels veel manieren gevonden om dat te realiseren.”

YOUTUBE Meneses’s diensten zijn te volgen via de website, kerkradio, Youtube en Facebook. Om in gesprek te blijven met gemeenteleden, heeft hij accounts aangemaakt voor Skype en Zoom. Hoewel deze digitale middelen een uitkomst lijken te bieden om elkaar te blijven ontmoeten, brengen ze ook uitdagingen met zich mee, vooral voor diegene die niet zo digitaal vaardig zijn.

MACHTELOOS ,,Ik sprak laatst een mevrouw die iedere dag op bezoek ging bij haar man in Molenschot,” vertelt Meneses. ,,Ineens mocht dat niet meer, zij voelde zich machteloos. Ze wist niet hoe een tablet werkte. Ik heb haar, met mijn mondkapje op en handschoenen aan, geholpen. Ik heb haar geleerd hoe zij kan inloggen met Skype. Dat is mooi.”

BELTEAM Naast de ondersteuning die Meneses biedt, zijn er ook andere initiatieven voor verbinding. Het Stiltecentrum naast de Petrus en Pauluskerk is dagelijks geopend voor het opsteken van kaarsen en gebed, er is een belteam actief, het parochieblad wordt uitgegeven en er zijn nieuwsbrieven die op de mat verschijnen. ,,Zo proberen wij toch nabij te zijn.”

ZOOMEN De afgelopen maanden werd ook de PGS gedwongen om het kerk-zijn op een andere manier in te richten. Naast digitale kerkdiensten, podcasts en telefonisch contact met dominees, hebben de jeugdactiviteiten zich verplaatst naar Zoom, waar momenteel met twee verschillende leeftijdsgroepen Zoom-gesprekken plaatsvinden. Jeugdleider Niek Wermink is blij dat er contact mogelijk is, maar dol-enthousiast over het digitaal ontmoeten is hij niet. ,,Eerlijk: het is gewoon heel anders. Ik ontmoet onze jeugd veel liever op een locatie waar ze lekker hun eigen ding kunnen doen.”

BOODSCHAP Dat de gesprekken met de jeugd anders verlopen dan pré-corona, ligt vooral aan het doel van de activiteit, licht Wermink toe: ,,Voor de gemiddelde PGS-jongere is geloof vaak een element dat op de achtergrond meespeelt, maar geen grote rol lijkt te spelen in het dagelijks leven. In onze gesprekken willen wij een christelijke boodschap meegeven, maar we doen dit wel in een context van gezellige sfeer en met een maatschappelijk karakter. We doen spellen over dingen delen, samen leven en samen optrekken. Daarnaast staan we ook stil bij een Bijbeltekst.”

ONLINE SESSIES De spelmogelijkheden die online tools bieden zijn beperkt. Ook het laagdrempelig praten over maatschappelijke ontwikkelingen blijkt lastig in online sessies. ,,Hierdoor wordt alles al vrij snel vrij ‘zwaar’,” aldus Wermink.

NIET IDEAAL Hoe de jeugd het zelf ervaart? Voor Hannah Vernède, jeugdlid bij één van Werminks groepen, is het online ontmoeten ook niet ideaal, maar wel gezellig. ,,Iedereen van de groep ziet het vooral als een gezellige, maar ook nuttige en leerzame avond. Hoewel het wel lastig is dat je op elkaar moet wachten voor je iets kan zeggen. Het voelt dan iets meer als een geforceerd gesprek.”

170 MAN Naast de katholieke en protestante geloofsgemeenschap, zijn ook Jehovah’s Getuigen actief op Zoom. Momenteel vinden alle vergaderingen via dit medium plaats. Aan één gesprek kunnen ruim 170 gemeenteleden uit Soest en Baarn deelnemen.

COMMENTAAR Martien Hardorff is positief: ,,We komen niks tekort, de programma’s zijn niet anders dan in de zaal. De onderdelen, zoals Bijbellezen en het behandelen van artikelen uit De Wachttoren, zijn hetzelfde. Diegene die de vergadering voorzit, doet dat vanuit zijn huis of kantoor. En wat mooi is, is dat je ook echt kunt meedoen en commentaar kan geven.”

Na het formele gedeelte blijven mensen ook even hangen. ,,Iedereen wilt elkaar even zien, even contact hebben. En dat is hartstikke leuk.” Toch zijn er ook wel dingen anders in coronatijd. ,,De huis-aan-huis-bezoeken, waar we bekend om staan, die staan nu stil.”

VERSOEPELINGEN De versoepelingen op de coronamaatregelen die premier Rutte op 6 mei aankondigde bieden perspectief voor geloofsgemeenschappen. Want iedereen wil elkaar toch graag weer persoonlijk ontmoeten, ook als de afstand van anderhalve meter in acht genomen moet worden. ,,Ik verlang ernaar om mensen weer te zien, om naar het kerkgebouw te gaan”, besluit Meneses.