'Het zou raar zijn als we de oorlog zomaar vergeten'

In heel Nederland zal in 2020 op veel momenten stilgestaan worden bij 75 jaar bevrijding. Het Comité 4 en 5 mei Soest-Soesterberg is bezig met het organiseren van activiteiten rondom herdenken en vieren, in samenwerking met scholen en onder andere de scoutinggroep De Fakkeldraagsters.

Astrid van den Hoek

Landelijk wordt er sinds 6 juni (D-Day) 2019 en tot en met oktober 2020 (75 jaar Verenigde Naties) bij stilgestaan. Op 31 augustus 2019, 75 jaar na de Slag om de Schelde, was in de Caroluskerk in Soesterberg een concert van diverse lokale muziekverenigingen en koren als start voor de activiteiten rond 75 jaar bevrijding in Soest en Soesterberg. Vervolgens was er op 19 november een herdenking van de 33 verzetsstrijders die op vliegbasis Soesterberg zijn gefusilleerd.

Ook bij die herdenking, die al meer dan tien jaar jaarlijks wordt georganiseerd, is elk jaar veel jeugd betrokken. Zo regelden leerlingen van De Egelantier de ontvangst van de gasten, de bloemen, schreven ze gedichten, droegen die voor en noemden de namen op van de slachtoffers. Achmet (12) en Roida (11) kijken daar trots op terug. ,,Ik vond het wel spannend of ik de namen goed zou zeggen", vertelt Achmet. ,,Maar het was leuk om hier allemaal aan mee te werken." Roida knikt. ,,Het is wel spannend als er zoveel mensen naar je kijken. Gelukkig ging het allemaal goed."

Het verdiepen in de gebeurtenissen zorgt er onder andere voor dat ze het belang begrijpen van alle herdenkingsactiviteiten. Achmed draagt zelfs speciaal voor de foto in de krant het speldje met de fakkel, het nationaal herdenkingssymbool. ,,Die betrokkenheid van leerlingen, van de scholen in het algemeen: zo mooi is dat", zegt Cees Vos, voorzitter van het Comité 4 en 5 mei Soest-Soesterberg. ,,Dat is al een traditie van voor mijn tijd, ik ben in 2007 begonnen. Jaarlijks op 4 mei is groep 8 van de 2^e Van der Huchtschool aanwezig en geeft mede invulling aan de herdenking in Soest. Op 19 november doet dat De Egelantier. Ieder jaar is er nog een gedichtenwedstrijd op het Griftland College en daar wordt in 2020 ook een Vredesmaaltijd georganiseerd, net als bij de SWOS overigens. En verder heeft OBS De Startbaan uit Soesterberg met ingang van 2020 het oorlogsmonument in Soesterberg geadopteerd", somt Vos op. ,,Bijzonder dat zoveel jeugd dit wil doen."

EER Het zorgt ervoor dat de herdenking van de oorlogsslachtoffers én het vieren van de vrijheid zo ook wordt doorgegeven aan de nieuwe generaties. En dat is heel belangrijk, vinden bijvoorbeeld Querine (15), Meike (14) en Sophie (14) van scoutinggroep De Fakkeldraagsters, traditiegetrouw betrokken bij de oorlogsherdenking in Soest. ,,De Fakkeldraagsters bestaan volgend jaar 75 jaar, dus ik denk dat deze scoutinggroep ook al bij de allereerste herdenking is geweest", zegt Querine. ,,Soms is het wel heel lang staan en dat is dan een beetje saai, maar het is een eer om te mogen doen."
,,Het zou raar zijn als we de oorlog zomaar zouden vergeten", meent Meike. ,,Ik vertel het ook aan vriendinnen dat ik hier vanuit de scouting aan mee doe, die vinden het ook wel interessant." Sophie knikt. ,,Als ik niet op vakantie ben rond 4 mei, doe ik altijd mee. Soms zeg ik er zelfs sport voor af", geeft ze aan.

LEVENSLICHT Cees Vos maakt gelijk van het enthousiasme van de meiden gebruik om ze te vragen voor de volgende activiteit die op de planning staat rondom 75 jaar bevrijding. ,,Op 26 januari wordt namelijk bij een tijdelijk monumentje (project Levenslicht) in Beeldentuin De Hazelaar bij stichting HazArt een korte plechtigheid georganiseerd ter herdenking van de Holocaust. Het gaat om 500 lichtgevende steentjes van lichtkunstenaar Daan Roosegaarde", vertelt Vos. Ze maken deel uit van in totaal 104.000 lichtgevende steentjes, een symbolisch aantal, die verdeeld worden over gemeenten van waaruit mensen met een Joodse, Roma of Sinti achtergrond in de oorlog zijn weggevoerd. ,,Het kunstwerk is op elf avonden achter elkaar te zien bij HazArt, daar zouden we graag twee Fakkeldraagsters bij hebben die gasten willen ontvangen. Het is mooi om dat met deze groep te doen omdat zij ook het 75 jaar bestaan van hun groep herdenken." De meiden zijn daar ook wel voor te porren. ,,Dit project is er maar één keer!", zegt Querine.
De herdenking op 4 mei volgend jaar zal qua indeling weinig anders zijn dan anders. ,,Maar het staat wel in het teken van het thema 75 jaar vrijheid. En op 5 mei gaan we weer met de sporters naar Wageningen om het bevrijdingsvuur op te halen. En verder is er in juni nog een concert in Cabrio. Ook werken we aan het bundelen van de gedichten van de diverse scholen uit de afgelopen vijf jaar. En in augustus is er nog de herdenking van de capitulatie van Japan en dan in november weer de herdenking van de 33 van Soesterberg", schetst hij.

NIEUWE VOORZITTER Het vergt allemaal nog een hoop georganiseer. Voor Vos is het de laatste keer: Fred Heidinga is vanaf de zomer de nieuwe voorzitter van het comité 4 en 5 mei. Heidinga is geboeid door vieringen en herdenkingen, zoals hij zelf zegt en ook zichtbaar is in zijn werk als verzorger van ceremoniële vieringen. ,,Ik vind dat mooi en van betekenis, het voorzitterschap van de stichting past daarom bij mij. Het is veel werk ja, zeker met dit bijzondere jaar, maar ik hoef het niet alleen te doen. De democratie en vrijheid koesteren, dat vind ik belangrijk aan deze herdenkingsmomenten. Mijn ambitie is om dat bewustzijn te behouden, met name bij de jonge generaties. Daarom ben ik blij met de betrokkenheid van de jeugd, dat is heel waardevol."