Expositie NMM: 75 jaar vrouwen bij defensie

SOESTERBERG ,,Je hoeft geen vechtersbaas te zijn om bij defensie te werken. Want strijden voor wat je dierbaar is kun je op veel verschillende manieren." Zo begint het artikel 'Als vrouw bij defensie' op de website Werken bij defensie. Voor geïnteresseerde vrouwen die meer tastbare informatie willen, is tot en met 8 maart 2020 in het Nationaal Militair Museum (NMM) in Soesterberg de kleine expositie '75 jaar vrouwen in de krijgsmacht' te zien.

Jan van Steendelaar

In 1944 werden de eerste Nederlandse vrouwen in het leger aangenomen. Niet om te vechten maar om de noodlijdende Nederlandse bevolking te helpen. Vanaf de jaren '60 strijden vrouwen voor gelijke rechten binnen de krijgsmacht. Sinds 1978 zijn alle functies voor vrouwen opengesteld. In 1991 was Manja Blok de eerste vrouwelijke F-16 vlieger.

MIJLPAAL Om de historische mijlpaal van 75 jaar vrouwen in de krijgsmacht te vieren is in het NMM een beknopte tijdelijke tentoonstelling ingericht. Die geeft een beeld van wat er allemaal is veranderd sinds in april 1944 de eerste vrouwen bij de Landmacht kwamen. Zij maakten onderdeel uit van het gemilitariseerde Vrouwen Hulp Korps (VHK) en trokken met het bevrijdingsleger mee. Niet om te vechten maar om de noodlijdende Nederlandse bevolking te helpen.

Oorlogvoering werd tot dat moment gezien als mannenzaak, maar in 1944 was alle hulp welkom. De vrouwenkorpsen bewezen hun nut en verwierven na de oorlog een permanente plek binnen de krijgsmacht. De vrouwelijke militairen hadden aanvankelijk alleen toegang tot een beperkt aantal functies. Ze werkten voornamelijk als telefoniste, verpleegster of administratieve kracht en werden apart van hun mannelijke collega's gehuisvest.

GELIJKE RECHTEN In de jaren zestig, zeventig en tachtig streden vrouwen voor gelijke rechten op de arbeidsmarkt. Deze emancipatiegolf bereikte ook het ultieme mannenbolwerk: de krijgsmacht. In 1978 stelde de krijgsmacht alle functies open voor vrouwen. Maar: gelijke rechten betekent ook gelijke plichten. Vanaf dat moment kregen vrouwen dezelfde kleding, huisvesting én moeten ze voldoen aan dezelfde fysieke eisen.

GENERAALS Nu bekleden vrouwen alle mogelijke posities binnen de krijgsmacht, hun functies zijn allang niet meer beperkt tot de traditionele uit de beginperiode. Er zijn bijvoorbeeld luchtverkeersleiders, automonteurs, luchtgevechtsleiders, mariniers technische dienst, F-16 piloten en generaals. Kortom, ze vliegen, ze varen en ze vechten. De emancipatie lijkt geslaagd, maar slechts tien procent van de militairen is vrouw. Dit terwijl het belang van vrouwen in de krijgsmacht onmiskenbaar groot is gebleken.

Op de website 'Werken bij defensie' staan de vacatures voor vrouwen vermeld en alle voorlichtingsdagen en evenementen, waarvan de eerste op dinsdag 26 november is, een masterclass logistiek en techniek bij de Koninklijke Luchtmacht in Hoogerheide en op 27 november voorlichtingsdag bij het Korps Mariniers in Doorn.