Burgemeester Rob Metz voelt zich thuis in Soest

SOEST De gemeenteraad had zijn zegen al gegeven. Als een grote verrassing kwam de herbenoeming van Rob Metz niet. Nog eens zes jaar is hij burgemeester in Soest. Stiekem vacatures van grotere gemeenten bekijken, doet hij niet. Metz en zijn gezin voelen zich hier thuis.

Johan van Beek

Voor zijn installatie was hij in Soest wezen kijken bij een woning. ,,Ik had mijn naam laten vallen en de makelaar dacht kennelijk al: dat is de nieuwe burgemeester. Hij had een Lange Soester voor me meegenomen. De woning heb ik uiteindelijk niet gekocht, maar ik heb wel de Lange Soester opgegeten."

Heel warm. Zo omschrijft Rob Metz zijn entree als burgemeester in Soest, in december 2013. ,,Je staat ineens in de belangstelling van heel veel mensen. Het overvendelen door het gilde was natuurlijk iets wat ik niet gewend was. Er waren veel nieuwsgierige mensen op de been. Het was heel warm." Dat er 421 Soesters een petitie hadden ondertekend tegen zijn benoeming, maakte hem niet zenuwachtig toen hij naar het Raadhuisplein reed. Bijna twee jaar eerder was hij op aandringen van de Apeldoornse gemeenteraad opgestapt als wethouder vanwege een financieel debacle binnen zijn portefeuille. ,,Je kent jezelf, weet hoe het zit, en dat het zal goed komen."

Inmiddels is Metz - iedereen is verzekerd van criticasters - breed geaccepteerd in Soest. Hij wordt beschouwd als iemand die boven en tussen de partijen staat. Dat de vaak verdeelde gemeenteraad van twaalf fracties unaniem de aanbeveling deed om hem te herbenoemen, zegt in dat opzicht ook wel wat. Het doet hem deugd, niet in de laatste plaats omdat hij zelf graag hier wilde blijven.

,,Mijn werk hier vind ik echt heel erg leuk. Ik pas beter bij Soest dan bijvoorbeeld een gemeente als Utrecht. Nee, het wordt vaker gevraagd, maar ik heb niet naar vacatures in grotere gemeenten gekeken. De Soester mentaliteit past bij mij. Soesters zijn open, eerlijk en direct. Ze zijn ondernemend en extreem goed in organiseren. Ze werken samen en maken er iets moois van.'

[Nou vooruit dan maar, een hoogtepunt van de afgelopen zes jaar.

,,Eentje maar? Nou goed, de lokale verkiezingsavonden vind ik heel erg leuk, omdat er zo'n spanning in de lucht hangt. De samenleving bestelt weer een gemeentebestuur. Welk college gaat er komen? Ik loop dan de hele dag de stembureaus langs, ga kijken bij de tellingen en beleef de avond in de raadzaal. En privé? Eén, zes, één, zes. De datum van mijn huwelijk. Die datum heb ik bewust uitgekozen, zodat ik 'm niet kan vergeten."

[Wat maakte de meeste indruk?

,,Ik ben wel eens op huisbezoek geweest bij een familie waarvan iemand om het leven was gekomen. Het leed wat je niet kunt verzachten, maar wel kunt delen. Inmiddels heb ik meer van dat soort bezoeken afgelegd. Die maken echt de meeste indruk."

[De grootste teleurstelling?

,,Dat er soms dingen over je gezegd worden, die niet waar zijn. Dan sta je soms bijna stampvoetend in je kamer, omdat je er niets mee kan. Omdat je niet kunt of niet wilt reageren. Het is een beetje de tijdgeest. Mensen hebben vaak heel snel een mening, ook als het faliekante onzin is, ook in de media. Kranten nemen vaak maar gewoon van elkaar over. Het gaat dan niet alleen over mijzelf, maar over veel anderen, in het hele land. Het lijkt erop dat niet iedereen meer geïnteresseerd is in de nuance. Daarom houd ik een warm pleidooi voor de journalistiek om alles, ook de politiek, goed in de gaten te houden en aan goede berichtgeving te doen."

[Wanneer dacht u: Soest toch!

,,Eigenlijk denk ik nooit zo, zo kijk ik niet naar de wereld, daar ben ik te pragmatisch voor. Ik probeer altijd te denken: wat kunnen we doen om het op te lossen."

[Wanneer dacht u zelf: had ik dat maar anders gedaan?

,,Ik kan wel eens een flapuit zijn. Achteraf denk ik dan: dat had ik anders of tactischer kunnen zeggen. De noodopvang van vluchtelingen in het AZC vond ik bestuurlijk zelf het moeilijkste van de afgelopen zes jaar. Je weet dat je de verplichting hebt om mensen op te vangen en dat er een reactie komt. Ik heb toen een keer grote afstand genomen van een collega. Dat was niet chique."

[Wat heeft Soest nog nodig?
,,Een goede discussie over wat voor dorp Soest wil zijn. Het college is daar mee bezig. We zij geen eiland. Hoe houden we ons overeind? Dat is een lang traject. Het zelfbewustzijn van Soest is groot, de contextbepaling is een andere zaak. Iedereen heeft het over woningnood. Dat is een groot probleem, maar hoe los je het op? Het is een grote uitdaging: hoe kun je samenwerken als politiek en bestuur en samenleving? De bevolking praat mee en verwacht dan wel dat de raad het besluit neemt. Maar o wee, als het even niet naar de zin is."

[Wat verdient prioriteit?

,,Je ziet dat de draagvlak van de politiek aan het afnemen is. Zelfs in Engeland, de oudste democratie ter wereld, wordt niet altijd de waarheid gesproken. De Soester politiek is hier heel erg mee bezig. Het gaat dan over participatie, over een leesbare begroting. Het krijgt volop aandacht, maar het nieuwe evenwicht hebben we nog niet gevonden. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we dat vinden, daar zal het om gaan. Natuurlijk spreek ik off-the-record ook raadsleden wel eens aan. In de trant van: had je dat niet anders kunnen zeggen, of: probeer het niet vanuit je partijpolitiek te benaderen, maar het zo te doen dat je iets voor elkaar krijgt. Dat is ook de rol van de burgemeester die boven de partijen staat. Veel werk is onzichtbaar, maar niet ondankbaar."

[Hoe is het met de ondermijning in Soest?

,,Niet anders dan in de rest van Nederland. We werken er met succes aan. De gemeente neemt steeds meer een regierol in om alle partijen te verbinden. Het blijft een enorm capaciteit-vraagstuk, al hebben we nu meer fte's voor dit werk, dat nu even wat minder zichtbaar is, maar gewoon doorgaat. We sluiten niet zomaar een zaak. Daar gaan gedegen onderzoek en rapporten aan vooraf. Waarmee het probleem niet altijd is opgelost. Als je denkt dat het dat is, heeft de crimineel vaak alweer een andere weg gevonden."

[En het Smitsveen?

,,Dat gaat een stuk beter dan dat het geweest is. Ik ben heel blij dat er veel wordt geïnvesteerd in mensen. Onze relatie met de moskeeën en de culturele organisaties zijn ook beter dan dat die ooit is geweest. Dat komt mede dankzij de samenwerking met andere organisaties, zoals Balans en veel andere. De aanpak is succesvol, maar we moeten er hard aan blijven werken. Jongeren van een jaar of 14, 15 zijn kwetsbaar en gevoelig voor snel veel geld verdienen. Dat gevaar ligt altijd op de loer, daar moeten we op blijven inzetten."

[Waarom wilt u eigenlijk in Soest blijven?
,,Zoals gezegd, ik heb het hier naar mijn zin, Vanwege de mensen, en de schaal en de maat van Soest passen bij mij. Soest is prachtig, de omgeving is van fenomenale schoonheid. Mijn vrouw heeft hier vlakbij een praktijk, haar dochters gaan hier naar school en hebben hun vriendinnen en hobby's hier. Ik zou niet weten waarom ik hier weg zou willen. Ik blijf hier graag, ten eerste vanwege mijn werk hier, daarna ook om privé-redenen die ik net schetste."

[Wat kunnen we de komende zes jaar van u verwachten?

,,Dat ik nog meer de positie tussen politiek en samenleving zal innemen. Als burgemeester sta je boven de partijen en buiten de inhoudelijke discussie, maar ik wil nog meer een verbinding maken tussen al die spelers in de dossiers. Als burgemeester wil ik daarin nog meer een rol gaan spelen."