Koos Spee doet boekje open in 'Een flitsende carrière'

Op een vroege novemberochtend in 2004 worden landelijk verkeersofficier Koos Spee en zijn vrouw ruw gewekt door een zware explosie. Het explosief dat door de brievenbus naar binnen is gegooid, veroorzaakt grote schade in de hal van hun woning in Soesterberg.

Jan van Steendelaar

De aanslag wordt door de leiding van het Openbaar Ministerie zorgvuldig buiten de media gehouden en ondanks een uitgebreid onderzoek is de dader nooit gepakt. Was het de bedoeling om Koos Spee een kopje kleiner te maken en hem te laten stoppen met zijn werk als verkeersofficier, of was het een overtrokken reactie op een forse bekeuring? Antwoord is er tot op de dag van vandaag niet gekomen. Dat zit hem nog steeds dwars. Ook daarom heeft hij het vandaag gepresenteerde boek 'Een flitsende carrière' geschreven. ,,Om het van me af te schrijven," zegt hij.

Spee wilde daarnaast ook op een wat luchtige wijze zijn carrière aan het papier toevertrouwen en bovendien zijn mening geven over het huidige verkeersbeleid. Of er daardoor mensen zijn die niet blij zijn met zijn boek? ,,Vast wel", zegt hij. Oud-verkeersminister Melanie Schultz van Haegen bijvoorbeeld, Zij komt er niet best af. ,,Omdat zij weinig betekend heeft voor de verkeersveiligheid maar veel meer bezig was om de 130 kilometer per uur in te voeren. Uiteindelijk heeft dat mede geleid tot meer verkeersslachtoffers op het hoofdwegennet. Ook de ANWB zal niet blij zijn omdat ik in mijn boek met argumenten onderbouw dat ik het absoluut onjuist vind dat de ANWB de flits-locaties doorgeeft via zijn app."

Het boek is ook een zoektocht naar antwoord op de vraag waarom hij ondanks de kritiek en soms zelfs de 'bagger' die hij over zich heen kreeg doorging met het verkeersbeleid en de verkeershandhaving. Daarbij graaft hij diep in het verleden en gaat hij terug naar gebeurtenissen in zijn jeugd. Geen zware kost, Spee probeert ook met humor gebeurtenissen te beschrijven die hij in zijn loopbaan als tuinman, bakker, politieman, rechercheur en officier van justitie meemaakte. Hij geeft ook een kijkje achter de schermen bij het programma Wegmisbruikers en andere televisieprogramma's waaraan hij meewerkte. Die maken duidelijk dat er ook leuke kanten aan het leven van een verkeersofficier zitten.

Maar aan de andere kant blijft hij de zendeling die het verkeersevangelie wil prediken en dat doet hij ook in dit boek, niet met geslepen juridische taal, maar net als in het programma Wegmisbruikers op een voor iedereen begrijpelijke manier.

De tegenslag in zijn carrière blijft niet onbesproken. In 2008 moest hij 'zijn' Bureau Verkeershandhaving aan de Rademakerstraat in Soesterberg verlaten. Hij had toen in een interview aangegeven dat het gebruik van de mobiele telefoon op de fiets gevaarlijk was, een opmerking die hem niet in dank werd afgenomen. ,,Ik schaadde het ambt van officier van justitie, was ambtelijk de weg kwijt, werd er gezegd en geschreven. Het was nu wel genoeg met die Spee. Toen ik na een zware herniaoperatie weer aan het werk wilde gaan, werd me verteld dat ik geen hoofd van het bureau meer was. Ik moest van de stoel af waar ik graag tot aan m'n pensioen op had willen blijven zitten. Als zoethoudertje mocht ik acht weken naar Suriname om daar verkeersadvies te geven. Daar voelde ik me als een vis in het water en heb ik veel kunnen betekenen. Vlak voor mijn vertrek in Suriname kreeg ik een afscheidsdiner aangeboden waarbij twee ministers waren."

Spee is nog altijd actief. Hij doet bijvoorbeeld nog steeds het populaire tv-programma Wegmisbruikers en geeft met zijn bureau VerkeerDeBaas adviezen op het gebied van verkeershandhaving en –veiligheid waardoor hij een breed publiek bereikt. Omdat hij niet echt een opvolger had die zich als landelijk verkeersofficier profileerde, wordt hij tot op de dag van vandaag door de media gebeld voor interviews en om uitleg te geven over verkeerszaken.

Hij heeft een uitgesproken mening over de onduidelijkheid van de maximumsnelheid op het hoofdwegennet en beschrijft hoe dat verbeterd zou kunnen worden. Ook laat hij de in zijn ogen overtrokken strafrechtelijke reactie van de overheid op het gedrag van de zogenaamde 'blokkeerfriezen' niet onbesproken.

Over de strenge verkeershandhaving schrijft hij: ,,Toen de VVD niet in de regering zat, werd het handhaven van kleine snelheidsovertredingen belachelijk genoemd. Maar toen ze regeringsverantwoordelijkheid kreeg werd er steeds meer op kenteken bekeurd, met name die kleine snelheidsovertredingen op wegen met vijf rijstroken voor iedere richting. Zo zijn de trajectcontroles op de A2 de melkkoe van de overheid geworden."

Spee vindt dat er veel te weinig wordt staande gehouden. ,,De bedoeling van handhaving is dat mensen zich beter gaan gedragen, niet dat er zoveel mogelijk geld binnen wordt geharkt. De hoogte van de straf is niet belangrijk, de pakkans daar gaat het om. Weggebruikers moeten het gevoel krijgen dat ze kunnen worden aangesproken op hun verkeerde gedrag en daarvoor een bekeuring kunnen krijgen."

In 'Een flitsende carrière' beschrijft Spee ook een aantal lastige verkeersonderwerpen, laat zien wat er volgens hem verkeerd gaat en waarom het aantal verkeersslachtoffers weer toeneemt, mede het gevolg van verkeerd beleid of trage of onjuiste wetgeving. Hij laat niet na om hierover adviezen te geven aan hen die het in dit land voor het zeggen hebben. Het belangrijkste doel van het boek is volgens Spee, die zijn carrière eindigde als plaatsvervangend hoofdofficier van justitie, om met elkaar te zorgen voor minder verkeersslachtoffers.