Indische sfeer verdween uit Soest

SOEST Het is dit jaar dertig jaar geleden dat Soest opnieuw een markant gebouw door de slopershamer verloor, het Oranje Hotel aan de Burgemeester Grothestraat. Het was aanvankelijk een villa, omstreeks 1870 gebouwd. 'Groenhof' heette het statige gebouw van de familie Dreesman-Hoppe.

Jan van Steendelaar

In 1939 kocht de familie J.B. Cramer van den Boogaart uit Batavia (nu Jakarta) de toen al enige jaren niet meer bewoonde buitenplaats om er een dependance te vestigen van haar hotels (onder meer het bekende berghotel 'Wanasari' en het badhotel 'Cramer', beide te Soekaboemi, en hotel 'Cramer' te Batavia') op Java in het voormalig Nederlands-Indië. Het voornaamste doel was om er verlofgangers uit Indië in een sfeervolle omgeving vakantie te laten houden. Het pand zou volgens de nieuwe eigenaar 'zooveel intact blijven, zelfs nog worden verfraaid en uitgebreid en gemaakt worden tot een bijzonder aantrekkingspunt voor velen, speciaal voor hen die de Indische sfeer minnen en van een genoeglijke, intieme gezelligheid houden'.

Het hotel lag weliswaar tamelijk ver van de weg af en verscholen achter bomen en hoge rododendronstruiken, maar de twee monumentale ingangen, gevormd door steeds twee verlichte pilasters met de naam Java Hotel met ertussen een fraai smeedijzeren hek, trokken direct de aandacht. Het hotel heeft niet zolang bestaan. Het had, als zoveel jonge bedrijven destijds, de tijd tegen: de mobilisatie en de Tweede Wereldoorlog. Tot omstreeks 1950 heeft het nog als Java Hotel bestaan, daarna werd het overgenomen door de familie Van Munster. Deze wijzigde de naam in Oranje Hotel.

Tot het vertrek van de familie is het hotel gebleven, al raakte het in de loop der jaren door het ontbreken van onderhoud steeds verder in verval. Toen bovendien een storm een boom ontwortelde die op een deel van de voorgevel viel en ook het koetshuis schampte, waren beide gebouwen eigenlijk al ten dode opgeschreven. Het koetshuis werd bovendien nog getroffen door een zware brand en was sindsdien afgeschreven.

De familie Van Munster zag zich wegens ouderdom en het ontbreken van opvolging genoodzaakt het hotel te sluiten. Het (niet meer compleet als gevolg van een inbraak waarbij de daders veel kostbaar (sier)meubilair meenamen) werd verkocht en dat betekende in 1989 het definitieve einde van wat ooit villa Groenhof, het Java Hotel en het Oranje Hotel was. Weg fraai reliëfwerk, weg mooie gebeeldhouwde balustrades, weg kantachtig houtsnijwerk langs de voornok van het hoofdgebouw, weg beeldhouwwerk boven de ramen, weg mooie raampartijen, weg geschulpte dakgootrand gesteund door beeldschone gebeeldhouwde steunbalkjes, weg ook de gedeeltelijk leistenen dakbedekking, kortom weg mooie details en weg Oranje Hotel.

Veel van historische waarde in Soest is verdwenen en alleen nog terug te vinden in musea (Oud-Soest, Flehite in Amersfoort, het Centraal Museum in Utrecht en het Rijksmuseum in Amsterdam), in het gemeente-archief en op oude prentbriefkaarten.